Dlaczego efektywność energetyczna jest tak ważna?
Szacuje się, że w wielu obiektach, zakładach czy przedsiębiorstwach marnuje się od 15% do 80% energii. Skuteczne zarządzanie zużyciem energii nie tylko przyczynia się do poprawy efektywności, ale także do zwiększenia rentowności firm. Redukcja wydatków na energię pozwala na zwiększenie zysków, co ma ogromne znaczenie w kontekście rozwoju przedsiębiorstw.
W obliczu rosnących wymagań dotyczących efektywności energetycznej, firmy przemysłowe oczekują szybkich zwrotów z inwestycji, zazwyczaj w okresie od dwóch do trzech lat. Krzysztof Droń podczas Akademii Transformacji Energetycznej postawił tezę, że możliwe jest wdrożenie bardziej szczegółowych rozwiązań w czasie do pięciu lat, co stanowi elastyczność w dopasowywaniu projektów do różnorodnych potrzeb.
Zobowiązania Polski w zakresie transformacji energetycznej
Polska a cel Fit for 55
Polska, jako członek Unii Europejskiej, podpisała zobowiązania wynikające z pakietu „Fit for 55”, który zakłada zmniejszenie emisji CO2 o 55% do 2030 roku w porównaniu z poziomem z roku 1990. Cele te obejmują wszystkie sektory gospodarki, w tym budynki, odpady, transport drogowy oraz rolnictwo. Przemiany te nie będą łatwe, szczególnie w Polsce, gdzie poziom emisji był do tej pory stosunkowo wysoki.
Aby sprostać wyzwaniom związanym z osiągnięciem założonego celu, Polska musi zwiększyć udział odnawialnych źródeł energii (OZE) oraz zintensyfikować działania na rzecz efektywności energetycznej, szczególnie w budynkach. W przypadku budynków pojawiają się rozwiązania takie jak pompy ciepła, magazyny energii, które wciąż wymagają lepszej integracji, ale już teraz są realizowane przykłady skutecznych rozwiązań, jak np. spółdzielnie mieszkaniowe, gdzie osiągnięto redukcję zużycia energii o 70%.
Nowe wymogi techniczne i legislacyjne
WT21 i budynki energooszczędne
Zgodnie z nowymi Warunkami Technicznymi dla Budynków (WT21), w przyszłości wszystkie budynki będą musiały spełniać wymogi coraz bardziej rygorystycznych standardów energetycznych. Oczekuje się, że obiekty będą posiadały systemy samosterujące, które będą mogły samodzielnie monitorować i zarządzać zużyciem energii. Ponadto, od 2023 roku obowiązkowe stanie się instalowanie stacji ładowania pojazdów elektrycznych w parkingach dla budynków powyżej 25 miejsc.
Zwiększenie wymogów świadectw energetycznych
Świadectwa energetyczne, które początkowo budziły opory wśród niektórych właścicieli nieruchomości, stanowią teraz fundament oceny efektywności energetycznej budynków. Mają one na celu identyfikację obszarów wymagających poprawy, co pozwala na wdrożenie działań mających na celu optymalizację zużycia energii.
Obowiązkowe audyty energetyczne i zarządzanie energią
Od 2026 roku każda duża i średnia firma będzie zobowiązana do posiadania systemu zarządzania energią oraz do przeprowadzania audytów energetycznych. Wcześniej obowiązek ten dotyczył jedynie dużych firm, jednak nowe regulacje rozszerzają go na firmy średniej wielkości, których zużycie energii przekroczy 2777 MWh. Według przewidywań, liczba firm zobowiązanych do realizacji audytów energetycznych wzrośnie z około 4 tysięcy do około 140 tysięcy.
Przemiany w sektorze energetycznym i nowoczesne technologie w Polsce
Przemysłowe pompy ciepła – nowa era w transformacji energetycznej
W Polsce coraz więcej uwagi poświęca się zastosowaniom przemysłowych pomp ciepła, które wkraczają na rynek jako efektywne rozwiązanie energetyczne. Pompy te, szczególnie wysokotemperaturowe, pozwalają na generowanie ciepła w zakresie temperatur od 90 do 200 stopni Celsjusza, co jest kluczowe dla wielu gałęzi przemysłu. Jeden z przykładów tp znany producent pustaków ceramicznych, który zrealizował projekt wykorzystania przemysłowej pompy ciepła. Projekt zakończył się sukcesem, wprowadzając obieg zamknięty, dzięki któremu osiągnięto oszczędności energetyczne rzędu 84% oraz redukcję emisji CO2 na poziomie 80%.
Te wyniki pokazują ogromny potencjał technologii, które mogą zrewolucjonizować sposób, w jaki przemysł wykorzystuje energię, przynosząc znaczące korzyści ekonomiczne oraz środowiskowe. Inwestycje w takie rozwiązania, choć wymagają zaawansowanej technologii, stanowią realną szansę na poprawę efektywności energetycznej i zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko.
Efektywność energetyczna w polskim przemyśle – studium przypadku
Kolejnym interesującym przykładem zrealizowanego projektu jest analiza efektywności energetycznej przeprowadzona dla jednego z dużych operatorów OSD. Działania obejmowały ocenę zastosowania technologii, takich jak pompy ciepła, kotły węglowe, kogenerację oraz systemy wykorzystujące energię odnawialną, w tym fotowoltaikę i wodór. Wyniki tej analizy pokazały, że najbardziej złożony system, który łączył różne technologie, wykazał najwyższą efektywność – zmniejszając zużycie energii pierwotnej o 70% przy czasie zwrotu wynoszącym jedynie 6 lat.
Dodatkowo, możliwość zastosowania fotowoltaiki, elektrolizerów oraz domieszki wodoru do gazu używanego w kogeneracji, pozwoliła na dalszą redukcję śladu węglowego, choć wydłużyło to okres zwrotu inwestycji do około 10 lat. Te analizy dowodzą, że nawet w tradycyjnych, wciąż dominujących systemach energetycznych, istnieje ogromny potencjał na ich modernizację i unowocześnienie z wykorzystaniem innowacyjnych technologii.
Piąta generacja sieci ciepłowniczych i energetycznych
Przemiany w zakresie energetyki to nie tylko zmiany w technologii, ale również w podejściu do sieci energetycznych. Jednym z najbardziej obiecujących kierunków jest rozwój tzw. piątej generacji sieci ciepłowniczych. Te nowoczesne systemy łączą nie tylko ciepłownictwo, ale również energetykę i inne elementy infrastruktury energetycznej, co pozwala na bardziej efektywne zarządzanie energią w miastach i obiektach przemysłowych.
Projekt realizowany w Polsce, dotyczący wykorzystania takich sieci na większą skalę, wykazał potencjał oszczędności na poziomie 78% w zużyciu energii pierwotnej. Zastosowanie takich rozwiązań w budynkach biurowych lub przemysłowych pozwala nie tylko na obniżenie kosztów energii, ale również na zmniejszenie emisji CO2 i zapewnienie bardziej zrównoważonego rozwoju w miastach.
Mikrosieci i ich rola w nowoczesnych miastach
W kontekście piątej generacji sieci energetycznych warto również zwrócić uwagę na rozwój mikrosieci. Te autonomiczne jednostki energetyczne są odporne na zakłócenia w tradycyjnych sieciach energetycznych, w tym na wypadek kryzysów, takich jak wojny czy katastrofy naturalne. Przykłady z miast ukraińskich pokazują, jak kluczowe staje się posiadanie elastycznych, odpornych i niezależnych systemów energetycznych, które mogą działać nawet w trudnych warunkach.
Mikrosieci to także innowacyjne rozwiązanie pozwalające na integrację różnych źródeł energii, w tym odnawialnych, a także nowych technologii, takich jak sztuczna inteligencja i chmura obliczeniowa, które mogą zoptymalizować zarządzanie energią i pozwolić na lepsze dopasowanie do potrzeb odbiorców. Takie rozwiązania mają ogromny potencjał, aby stać się fundamentem nowoczesnych miast przyszłości.
Planowanie efektywności energetycznej i transformacji w samorządach
Kiedy mówimy o efektywności energetycznej i transformacji w Polsce, istotnym elementem są plany transformacji energetycznej na poziomie lokalnym. Gminy i miasta powinny przygotować szczegółowe plany efektywności energetycznej, które uwzględniają zarówno dostępne zasoby, jak i potrzeby związane z transformacją energetyczną. Taki plan może być kluczowy nie tylko dla poprawy efektywności energetycznej, ale również dla zwiększenia konkurencyjności miast i gmin oraz ich atrakcyjności inwestycyjnej.
Równocześnie, powstają narzędzia finansowe, które wspierają realizację takich planów. W Polsce dostępne są już środki finansowe przeznaczone na wspieranie inwestycji w efektywność energetyczną, takie jak kredyty ekologiczne czy fundusze z Europejskiego Banku Inwestycyjnego. W ramach tych programów samorządy mogą uzyskać finansowanie na projekty związane z termomodernizacją budynków, budową infrastruktury energetycznej czy wdrażaniem odnawialnych źródeł energii.
Nowe narzędzia finansowe dla transformacji energetycznej
W kontekście finansowania projektów związanych z efektywnością energetyczną, warto zwrócić uwagę na dostępne narzędzia wspierające realizację dużych inwestycji. Przykładem jest możliwość skorzystania z funduszy Europejskiego Banku Inwestycyjnego, który wspiera finansowanie działań związanych z modernizacją infrastruktury energetycznej. Choć kwoty potrzebne na takie projekty mogą wydawać się ogromne – na przykład koszty związane z transformacją dwudziestu budynków mogą wynieść nawet kilka milionów złotych – w skali długoterminowej są to inwestycje niezbędne dla poprawy efektywności energetycznej i dalej dla zrównoważonego rozwoju w ogóle. Samorządy i prywatni właściciele firm muszą jednak zmierzyć się z trudnością, jaką stanowi konieczność wcześniejszego wydatkowania środków, zanim inwestycja przyniesie realne zyski.
To jednak nie oznacza, że nie warto podejmować takich działań. Przykłady wdrożeń, które zostały wykonane w Polsce, pokazują, że inwestycje w efektywność energetyczną mogą się zwrócić już w ciągu roku. Aby jednak mieć pewność, że projekt zakończy się sukcesem, kluczowe jest odpowiednie przygotowanie. Od analizy zasobów, przez identyfikację ograniczeń, po uzyskanie finansowania – prawidłowe zaplanowanie projektu to podstawa. Z tego powodu, korzystanie z kompleksowego doradztwa oferowanego przez doświadczonych fachowców i firmy specjalizujące się w tych zagadnieniach jest nieocenione.
Podsumowanie i zaproszenie do współpracy
Transformacja energetyczna jest nie tylko wyzwaniem, ale także ogromną szansą na poprawę efektywności energetycznej, redukcję emisji CO2 i zrównoważony rozwój. Kluczowe jest podejście systemowe, obejmujące zarówno nowoczesne technologie, jak i odpowiednie przygotowanie inwestycji. Dzięki dostępnych narzędziom finansowym, takim jak fundusze Europejskiego Banku Inwestycyjnego czy kredyty ekologiczne, możliwe jest realizowanie ambitnych projektów, które w dłuższym czasie przynoszą znaczące korzyści.
Akademia Transformacji oraz jej partnerzy są gotowi wspierać przedsiębiorstwa, samorządy i innych zainteresowanych w realizacji takich przedsięwzięć. Współpraca z doświadczonymi doradcami oraz firmami zajmującymi się efektywnością energetyczną to klucz do sukcesu w realizacji projektów transformacji energetycznej. Jeśli pojawią się pytania dotyczące planowania i wdrażania takich rozwiązań, zapraszamy do kontaktu i dalszej współpracy.
Dzięki takim inicjatywom możemy wspólnie budować przyszłość opartą na zrównoważonym rozwoju energetycznym, co przyniesie korzyści nie tylko gospodarce, ale również środowisku naturalnemu.
